Tuesday, October 12, 2021

नवरात्रि: - २०२१ - असतो मा

श्लोक:

ॐ असतो मा सद्गमय ।

तमसो मा ज्योतिर्गमय ।

मृत्योर्मा अमृतं गमय ।

ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥

 पदच्छेद:

ॐ असत: मा सत् गमय  ।

तमस: मा ज्योति: गमय।

मृत्यो: मा अमृतं गमय ।

ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ 


अर्थ: पदपरिचय: च

असत: - त-कारान्त असत्  शब्द: पुं/नपु ; प वि ए व (untruth)

मा - द-कारान्त अस्मद्  शब्द: पुं ; द्वि वि ए व (me)

सत्  - त-कारान्त सत्  शब्द: पुं/नपु ; प्र वि ए व (truth)

गमय - लोट्-लकार  णिजन्त  गम् धातु: ; म पु  ए व (lead)

तमस: - स-कारान्त तमस्   शब्द: नपु ; प वि ए व

ज्योति: - स-कारान्त ज्योतिस्    शब्द: नपु ; द्वि वि ए व

मृत्यो: - उ-कारान्त मृत्यु  शब्द: पुं ; प वि ए व

अमृतं - अ-कारान्त अमृत   शब्द: नपु ; द्वि वि ए व


Monday, October 11, 2021

नवरात्रि: - २०२१ - गुरुर्ब्रह्मा

श्लोक:

गुरुर्ब्रह्मा गुरुर्विष्णु: गुरुर्देवो महेश्वरः 

गुरु: साक्षात् परं ब्रह्म तस्मै श्रीगुरुवे नमः

 पदच्छेद:

गुरु: ब्रह्मा गुरु: विष्णु: गुरु: देव: महेश्वरः 

गुरु: साक्षात् परं ब्रह्म तस्मै श्रीगुरुवे नमः

अर्थ: पदपरिचय: च

गुरु: - उ-कारान्त: गुरु शब्द: पुं लि ; प्र वि ए व

ब्रह्मा - न-कारान्त:  ब्रह्मन्  शब्द: पुं लि; प्र वि ए व (चतुर्मुख- ब्रह्मा) (similar to राजा) Reference 

विर्ष्णु: - उ-कारान्त: विष्णु  शब्द: पुं लि; प्र वि ए व

देव:  - अ-कारान्त: देव शब्द: पुं लि; प्र वि ए व

महेश्वरः - अ-कारान्त: महेश्वर शब्द: पुं लि; प्र वि ए व

साक्षात् - अव्यय: ; (direct, real)

परं - अ-कारान्त: पर  शब्द: नपुं लि ; प्र वि ए व

ब्रह्म - न-कारान्त:  ब्रह्मन्  शब्द: नपुं लि; प्र वि ए व (परब्रह्म) Reference 

तस्मै -  द-कारान्त: तद्  शब्द: पुं लि ; च वि ए व

श्रीगुरुवे - श्री + उ-कारान्त: गुरु शब्द: पुं लि ; च वि ए व (to guru)

नम: - अ-कारान्त: नम शब्द: पुं लि; प्र वि ए व

अन्वय:

गुरु: ब्रह्मा गुरु: विष्णु: गुरु: देव: महेश्वरः गुरु: साक्षात् परं ब्रह्म तस्मै श्रीगुरुवे नमः